D : سنجش میزان احساس تعلق مکانی در مجتمع های مسکونی

چنانچه با مرگ یکی از خویشان نزدیک خود مواجه شوید تا چه حد همسایگان در التیام شما موثرند؟

D₁₆

تمیزی و نظافت مجموعه به عهده کیست؟

D₁₇

هزینه عایق پشت بام باید بر عهده چه کسانی باشد؟

D₁₈

به چه میزان در مراسم مذهبی مجموعه مسکونی خود شرکت می کنید؟

D₁₉

در صورتی که برخی از کودکان در محوطه مجموعه، رفتار نا مناسبی داشته باشند، چه کسانی اصلاح رفتار آنان را وظیفه خود می داند؟

D₂₀

پرسشنامه ها در بین ۲۰۰ نفر از جامعه آماری هدف توزیع شد و بر اساس مشاهده و مصاحبه تکمیل گردید. هنگام ارزیابی پاسخ ها، برای هر یک از گزینه ها امتیازی بین ۱ تا ۳ در نظر گرفته شد، و در نهایت میانگین داده ها برای هر یک از سوال ها در مجتمع های مسکونی مورد مطالعه به صورت مجزا محاسبه شد. و هرچه پاسخ ها به عدد ۳ نزدیک تر باشد نشان دهنده بالاتر بودن سرمایه اجتماعی می باشد.

۳-۲-۶-جمع بندی
در برنامه‎ ریزی و طراحی مجتمع‎های زیستی و محدوده‎های مسکونی، پایداری اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردار است. خصوصا در زندگی امروز که به سرعت به سوی فردگرایی سیر می کند، و هر اندازه افراد دارای سرمایه اجتماعی (اعتماد متقابل بین افراد، حمایت های اجتماعی، روانی و مالی، حس تعلق و وابستگی) بالاتری باشند، سلامت روانی بیشتر خواهند داشت (عنایت، آقاپور، ۱۳۸۹).
سرمایه اجتماعی نتیجه پایداری اجتماعی است که دارای مولفه های اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی می باشد که در یک رابطه متعامل قرار گرفته و هر کدام تقویت کننده دیگری هستند.
اعتماد، لازمه شکل گیری پیوندها و معاهدات اجتماعی است، اعتماد اجتماعی ایجاد کننده تعاون و همیاری است و فقط در این حالت است که در عین وجود تفاوت‌ها قادر به حل مشکلات و انجام تعهدات اجتماعی می‌شود آنتونی گیدنز، اعتماد و تأثیر آن بر فرایند توسعه را زیربنا و زمینه ساز اصلی در جوامع مدرن می‌داند، هر جا که سطح اعتماد اجتماعی بالا باشد مشارکت و همیاری مردم در عرصه‌های اجتماعی بیشتر و آسیب‌های اجتماعی کمتر است (اکبری، ۱۳۸۳؛۱۱). نحوه عینی چنین مشارکتی حضور در جشن ها و مراسم مذهبی و اجتماعی است که فرد از طریق آن کنش مشارکتی از خود بروز می دهد. فعالیت جمعی نشانه سرمایه اجتماعی است. سطح همبستگی در گروه نیز بر سرمایه اجتماعی اثر می گذارد.
انسجام اجتماعی به معنای آن است که گروه وحدت خود را حفظ کرده و با عناصر وحدت بخش خود تطابق و همنوایی داشته باشد. همبستگی و انسجام، احساس مسئولیت بین چند نفر یا گروه است که از آگاهی و اراده برخوردار باشند و حائز یک معنای اخلاقی است که متضمن وجود اندیشه، یک وظیفه، یا الزام متقابل است و نیز یک معنای مثبت از آن بر می آید که وابستگی متقابل کارکردها، اجزاء و یا موجودات در یک کل ساخت یافته را می رساند.
در نهایت مطالعات صورت گرفته نشان دهنده آن است که :
تقویت روابط همسایگی می تواند باعث تقویت همبستگی و انسجام واحد های مسکونی گردد.
افزایش تعاملات اجتماعی و روابط همسایگی مناسب و صحیح می تواند در جهت تقویت هویت، امنیت، حس تعلق، اعتماد و … مؤثر باشد.
مقدار زیادی از بعد شخصیتی ما در واحد های مسکونی شکل می گیرد و در آن ریشه دارد، (به عنوان زمینه ای از روابط اجتماعی برای اینکه وظایفمان را درست انجام بدهیم) و معیار صداقت و وفاداری و تعهد ما می باشد.
موارد یاد شده از اصول تأثیرگذار در سرمایه اجتماعی می باشد. بنابراین می توان با تقویت روابط همسایگی به پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی دست یافت.
۳-۲-۷-منابع
ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا؛ (۱۳۸۳) “توسعه روستایی با تأکید بر جامعه روستایی ایران"، نشر نی، تهران.
اکبری، امین، (۱۳۸۳). “نقش سرمایه اجتماعی درمشارکت- یررسی تاثیرسرمایه اجتماعی برمشارکت سیاسی واجتماعی"، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علوم اجتماعی تهران
الوانی،( ۱۳۷۸ )،"نقش مدیریت در ایجاد و توسعه سرمایه اجتماعی"، مجله علمی- آموزشی تدبیر، شماره ۱۰۰
توسلی، غلامعباس؛ (۱۳۸۴)” سرمایه ی اجتماعی، ثروت نامرئی"، نشریه حیات نو اقتصادی.
حسینی و همکاران؛ ( ۱۳۸۶ )، “رتبه بندی سرمایه اجتماعی در مرکز استانهای کشور"، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره ۲۶
ربانی خوراسگانی، علی؛ صدیق اورعی، غلامرضا؛ خنده رو،مهدی؛ (۱۳۸۸)"بررسی سرمایه اجتماعی و عوامل موثر بر شکل گیری آن در سطح محله"، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، پاییز و زمستان ۱۳۸۸
سجادی قائم مقامی ، پروین السادات . ضرغامی، اسماعیل. پوردیهیمی، شهرام(۱۳۸۹) ” اصول پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی (از دید جامعه صاحبنظران و متخصصان ایرانی)"، صفه، شماره ۵۱
عنایت، حلیمه و آقاپور، اسلام؛ (۱۳۸۹) “بررسی عامل های اجتماعی-فرهنگی مرتبط با کیفیت سلامت روانی خانواده (نمونه مورد مطالعه: خانواده های ساکن شهر شیراز)"، فصلنامه زن و جامعه، سال اول، شماره دوم.
غفاری، غلامرضا ؛ (۱۳۸۴) “جامعه شناسی تغییرات اجتماعی", انتشارات آگرا، تهران