۲

۵

۶،۷،۸،۹،۱۰

۳

۵

۱۱،۱۲،۱۳،۱۴،۱۵

۴

۵

۱۶،۱۷،۱۸،۱۹،۲۰

شرط بدست آوردن داده ها و اطلاعات خوب آن است که ابزارها و روش های جمع آوری و سنجش از قابلیت اعتماد (پایایی) و اعتبار (روایی)کافی برخوردار باشند،چنانچه پژوهشگر از قابلیت اعتماد و روایی ابزارها و روش های مورد استفاده اطلاعی نداشته باشد ،نمی تواند به یافته های تحقیق و نتایج بدست آمده از این یافته ها اطمینان داشته باشد حافظ نیا(۱۳۷۷).
به طور کلی تمامی پرسشنامه ها بایستی دارای دو ویژگی فنی باشند :
ب)اعتبار یا روایی^[۱۲۸] الف)قابلیت اعتماد یا پایایی^[۱۲۹]
۳-۸-۱) روایی
روایی از واژه روا به معنای جایز و درست گرفته شده است و به معنی صحیح و درست بودن است. در تحقیقات منظور از روایی آن است که وسیله اندازه گیری، بتواند خصیصه مورد نظر را درست اندازه بگیرد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه گیریهای نامناسب و ناکافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد. اعتبار در اصل به صحت و درستی اندازه گیری محقق بر می گردد بازرگان و دیگران(۱۳۷۶).
در تحقیق حاضر بعد از مطالعه منابع کتابخانه ای و همچنین مصاحبه مقدماتی با چند تا از کارکنان و مدیران، برای هر یک از فرضیه ها شاخصهایی ساخته شد. پرسشنامه ابتدایی به استحضار اساتید محترم راهنما و مشاور رسید، که ایشان اصلاحات کاملی را انجام دادند. برای اطمینان از روایی محتوایی پرسشنامه، نظر عده ای از استادان دانشگاه که پرسشنامه را بررسی کرده بودند نیز کسب شد که همه آنان محتوای پرسشنامه را تایید کردند و در نهایت پرسشنامه را آماده کردیم.

۳-۸-۲)پایایی
قابلیت اعتماد پرسشنامه با این امر سرو کار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد.قابلیت اعتماد یکی از ویژگیهای فنی پرسشنامه می باشدبازرگان و سایرین (۱۳۸۱).برای بررسی قابلیت اعتماد ابزار اندازه گیری شیوه های مختلفی به کار برده می شود که از آن جمله می توان به اجرای دوباره ( روش بازآزمایی )، روش موازی ( همتا )، روش تصنیف ( دو نیمه کردن عبارات پرسشنامه و محاسبه همبستگی نمرات دو دسته ) و روش کودر- ریچاردسون اشاره کرد مقیمی(۱۳۷۷). کسانی که برای تحلیل داده های خود از نرم افزار SPSS استفاده می کنند، می توانند قابلیت اعتماد ابزار اندازه گیری را با روش « آلفای کرونباخ » محاسبه نمایند که فرمول آن به شرح زیر است:
n ∑ Si2
α ═ ──── ( ۱- ─── )
n – ۱ St 2
n ═ تعداد نمونه
Si ═ واریانس هر سوال
St ═ واریانس کل
هر چند در صد بدست آمده به یک نزدیکتر باشد، بیانگر قابلیت اعتماد بیشتر پرسشنامه است. در این تحقیق برای محاسبه مقدار آلفای ۲۰ پرسشنامه که به عنوان پیش آزمون، در میان کارکنان پخش شد، که مقدار آلفای محاسبه شده ۸۰/۸۰ می باشد که در واقع نشان می دهد، پرسشنامه از پایایی خوبی برخوردار است. در ادامه مقدار آلفای کرونباخ برای هر فرضیه محاسبه شده و در جدول شماره ۱ – ۳ نمایش داده شده است.
جدول شماره۳-۲ : مقدار آلفای کرونباخ برای هر یک از فرضیه ها

مقدار درصد آلفای کرونباخ

گویه

۰.۸۸۳۹
۰.۸۹۴۷
۰.۹۲۶۸
۰.۸۸۳۳

۱
۲
۳
۴

۰.۸۰۸۰

کل پرسشنامه