۱۵

TEMED

۶

 

 

قبل از ریختن ژل Stacking الکل سطح ژل خارج گردید.
بعد از ریختن ژل شانه داخل آن قرار داده شد و پس از ۴۵ دقیقه ژل پلیمریزه گردید.
پس از سپری شدن زمان پلیمریزاسیون ژل دوم، شانه به آهستگی خارج گردید.
الکترود در تانک الکتروفورز قرار گرفته و با بافر تانک ((Running Buffer10% راه ­اندازی شد.
نمونه­ها به نسبت حجم مورد نظر برای هم غلظت بودن همه آنها با سرنگ همیلتون داخل چاهک­ها ریخته ­شد.

دستگاه ا لکتروفورز (Biorad) با ۹۰ ولت راه اندازی ­گردید.
پس از گذشت حدودا ۲ ساعت (تا جایی نمونه­ها از ژل خارج نمی­شدند) دستگاه باید خاموش می­شد.
الکترود از تانک خارج ­شد و به آهستگی ژل برداشته شد، ژل­ها به دو روش رنگ­آمیزی گردیدند (Walker J.M., 2002).
۳-۹-۳-۱. رنگ­­آمیزی کوماسی بلو R-250
یک ساعت ژل داخل محلول رنگ­آمیزی قرار گرفت (جدول۳-۶).
سپس ژل به وسیله محلول رنگ­بری، رنگ­بری شد (جدول۳-۷).
۳-۹-۳-۲. رنگ­آمیزی Blue Silver Staining
یک ساعت ژل داخل محلول تثبیت قرار گرفت (جدول۳-۸).
سپس ژل ۳ بار و به فواصل ۱۰ دقیقه با آب­مقطر شستشو داده شد.
ژل over night در محلول رنگ آمیزی قرار ­گرفت (جدول۳-۹).
سپس ژل با آب­ دوبار تقطیر که حاوی ۱% اسیداستیک بوده، شستشو داده شد.
۳-۱۰. تصویر برداری و آنالیز ژل­ها
از ژل­ها توسط اسکنر Image scanner, Ge Health care, USA تصویر برداری و تفاوت­های حاصله مورد بررسی قرار ­گرفت.
فصل چهارم
نتایج
۴-۱. جمعیت مورد مطالعه
نمونه­های ارسالی به بخش مایکوباکتریولوژی انسیتو پاستور، بطور روزانه و منظم از افراد مشکوک طی فروردین ماه تا شهریور ماه سال ۱۳۹۲ جمع­آوری گردیده، در یخچال در دمای ۴ درجه نگهداری شد همزمان با آن پرسشنامه­ای جهت بررسی داده ­های دموگرافیک از جمله سن بیمار، شغل، جنسیت و دیگر موارد اپیدمیولوژیک ضروری تهیه شد. در طی این مدت تعداد بیماران مراجعه کننده به بخش سل، ۲۱۵۴ نفر بوده که ۱۴۸ نفر دارای کشت مثبت M. tubeculosis بوده که از این تعداد، ۹۲ نفر اسمیر مثبت و ۵۶ نفر اسمیر منفی داشته اند (نمودار ۴-۱).
مطالعه حاضر به منظور دستیابی به سویه­های M. tubeculosis و M. bovis روی ۱۰۰ نمونه تصادفی از این تعداد انجام شد.
در این دوره زمانی مواردی از آلودگی با M. bovis مشاهده نشد و لذا از ۵ سویه انتخابی از سال­های ۹۰ و ۹۱ استفاده گردید.
نمودار۴-۱: نتایج کشت مثبت
۴-۲. درصد سویه­های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس جمع­آوری شده از بیماران با توجه به موضع جداسازی
بر اساس اطلاعات آماری بدست آمده ۸۰% نمونه­ها خلط، ۷% از نمونه­ها شستشوی معده، ۶% نمونه­ها غدد زیر بغل، ۵/۳% بیوپسی، ۲% مفصل و ۵/۱% شستشوی برونش بود.
جدول۴-۱: درصد نمونه­های بالینی

 

موضع جداسازی

درصد

 

خلط

۸۰%

 

شستشوی معده

۷%

 

غددزیربغل

۶%

 

 

 

 

 

ابتدا با تأثیر شىء خارجى در اندام حسى، عصب تحریک مىشود و در مرحله بعد محرّک عصبى به تصویرى ذهنى انتقال مىیابد. انتقال از محرک عصبى به تصویر ذهنى اولین استعاره است. در گام بعدى تصویر ذهنى به صوت و واژه تبدیل مىشود. تبدیل تصویر ذهنى به واژه، دومین استعاره است. در این جا واژه یا صوت متناظر با آن به تصویر ذهنى ویژهاى که از محرک معیّنى سرچشمه گرفته است، مربوط است؛ ولى ما انسانها در زندگى روزمره از واژهها و مفاهیمى استفاده مىکنیم که آن را نه بر یک مورد خاص، بلکه به موارد کثیرى اطلاق مىکنیم. براى پاسخ به این نیاز است که آن واژه یا صوت را به مفهوم تبدیل مىکنیم، یعنى از آن‌جا که در زبان از واژههایى استفاده مىکنیم که نه بر یک مورد، بلکه بر موارد بى‌شمارى اطلاق مىشوند، پس متناظر با آن‌ها مفاهیم عام و کلى را مىسازیم. بدین ترتیب هر مفهوم را متناظر با تصویرهاى ذهنى بىشمارى قرار مىدهیم که آن تصویرها را با هم برابر و یکسان مىدانیم، در حالى که آن تصویرهاى ذهنى به واقع یکسان نیستند. انتقال از صوت یا واژه به مفهوم، سومین استعاره است. «ما با نخ استعاره، محرّک عَصَبى را به تصویر ذهنى و تصویر ذهنى را به صوت و واژه، و صوت و واژه را به مفهوم گره مىزنیم، پس ذهن و عین یا عالم و معلوم، به واقع جدا از یک دیگر و مستقلاند و ما در جریان معرفت به خارج، از حوزهاى به حوزه دیگر منتقل مىشویم و رابطه بین این دو حوزه، انتقال و استعارى است، نه رابطه کاشفیت و بازتابانندگى. در گام نهاییِ حصول و تشکیل معرفت؛ یعنى استعاره سوم، با دخالت زبان، مفاهیم ساخته مىشوند و جهانها از همین مفاهیم تشکیل مىیابند و این نکته نشان مىدهد که حقیقت، افسانهاى بیش نیست».^[۱۳۳]
بدین‌ترتیب نه تنها معرفت امرى بى‌ارزش و بى‌اعتبار است، بلکه موجب از رونق‌افتادن زندگى است و از این‌رو باعث بى‌ارزش‌شدن زندگى مىشود پس معرفت هم خود بى ارزش است و هم منشأ بى ارزش شدن چیزی دیگر، یعنى زندگى مىشود.

۲-۳-۳- ۱- سروش و پرسپکتیویسم

دکتر سروش با تأثیر از تفکر فلسفی غرب به تکثر ادیان معتقد شده است؛ یکی از تفکرات، اندیشه‌های نیچه است که اعتقاد دارد هرکس با توجه به پیش‌فرض‌ها و اصول خودش با دین برخورد می‌کند.
سخن این است که هرچه پیش‌فرض قبول وحی است، شرط فهمیدن آن هم خواهد بود. اختلاف این پیش‌فرض‌ها موجب بروز اختلاف بزرگ در آرای دینی خواهد بود. «هیچ فهمی از دین نداریم که مستند و مسبوق به این پیش‌فرض‌ها نباشد و از آن‌ها جواز نگرفته باشد».^[۱۳۴]
از نظر او قرائت متون از جمله متون دینی می‌توانند متعدد باشند و می‌توان از متون دینی اسلام هم قرائت‌های متفاوت ارائه داد و این تفاوت از نظر او تفاوت پیش‌فرض‌ها و اندیشه‌ها است پس از نظر او عالمان دینی نمی‌توانند به تفسیر واحدی در مورد دین برسند.
این نظریات، بسیار به نظر نیچه - درباره تفسیری که از حقیقت دارد- نزدیک است. او معتقد است آنچه فیلسوفان، معلمان اخلاق و کشیشان در طی تاریخ به نام حقیقت بیان کرده اند چیزی بیش از تفسیری از قدرت نبوده است. به نظر او آنان بیش از آن‌که حقیقت را کشف کرده باشند به جعل حقیقت پرداخته‌اند.
«در نزد نیچه تفسیر در هرحال یعنی توهم، به نزد نیچه تفسیر، تفسیر است نه حقیقت؛ خواه علمی باشد خواه خیالی محال؛ چرا؟ به یک دلیل ساده: پرسپکتیویسم…
چرا این حقیقت‌ها دروغ است؟ چون ما نمی‌توانیم جهان را جز از چشم‌انداز و پرسپکتیو محدود خود ببینیم، ما نهایتاً می‌توانیم از ظن خود فقط جهان را تفسیر کنیم».^[۱۳۵]
به اعتقاد نیچه، معرفت‌ها و نظریه‌های فلسفی و علمی برداشت‌ها و چشم‌اندازهای انسان‌اند، انسان برای بقاء تحصیل اهداف و منافع خود می‌کوشد جهان را مطابق قالب‌ها و الگوهای ذهنی خود سامان دهد. او جهان را قیاس به نفس می‌کند و مقولات ساخته و پرداخته خود را بر آن می‌افکند و بدین‌طریق آن را می‌شناسد.

«جهان هیچ ثبات و قراری ندارد همواره در حال‌شدن و صیرورت است، اما انسان با القای مفاهیم ایستا و ثابت خود بر اجزای متغیر جهان، آن‌ها را ثابت و آرام می‌بیند. بدین‌ترتیب در نظر نیچه انسان در جریان شناخت فعّال است نه منفعل».^[۱۳۶]
مشابه چنین سخنانی را سروش در مقاله«صراط‌های مستقیم» چنین می‌آورد. «فهم ما از متون دینی بالضروره متنوع و متکثر است و این نوع تنوع و تکثر قابل تحویل‌شدن به فهم واحد نیست، نه تنها متنوع و متکثر است، بلکه سیال است».^[۱۳۷]
در این‌جا هم تأثیر نظریات تفکرات فلسفی غرب همچون اندیشه‌های نیچه بر نظریه تکثر گرایی دکتر سروش کاملاً مشهود است.

۲-۳-۴- بازی‌های زبانی ویتگنشتاین (THETHEORYOF LANGUAGE GAMES)

نظریه بازی‌های زبانی ویتگنشتاین به عنوان یک نظرگاه فلسفی درباره زبان، محوری‌ترین بحث فلسفه‌ متأخره لودویک ویتگنشتاین (Ludwig Wittgenstein) فیلسوف اتریشی‌تبار انگلیسی است. این نظریه در مقابله با نظریه‌ی تصویری زبان که هسته‌ی فلسفه‌ متقدم ویتگنشتاین است، بسط یافته است. به طور کل طبق نظریه بازی‌های زبانی؛ زبان پدیده‌ای چند بعدی و واقعیتی اجتماعی و در دسترس همگان است نه جوهری که بتوان ماهیت آن را با استدلال ذهنی محض به دست آورد در واقع زبان کارکردهای مختلفی دارد، تصویرگری واقعیت صرفاً یکی از بی‌شمار کارکردهای مختلف زبان محسوب می‌شود.
براساس این نظریه زبان پیکره‌ای از بازی‌های زبانی مختلف است، هریک از بازی‌های زبانی مستلزم فهم یا شرکت در شکلی خاص از زندگی است که بازی زبانی مورد نظر در بافت آن واقع می‌شود.
از نظر ویتگنشتاین:
۱- «برای فهم درست زبان و لغات لازم است به کاربرد آن‌ها در زندگی مردم ژرف‌اندیشی شود. بدین‌ترتیب به جای سخن از معنای واژه‌ها باید از کاربردها سخن گفت».^[۱۳۸]
بدین‌ترتیب او به نظریه‌ی کاربردی معنا اعتقاد دارد.
۲- «جمله‌ها و واژه‌ها کاربردهای بی‌شمار دارند که همه آن‌ها هم درست هستند.»^[۱۳۹]
«نمی‌توان فهرست ثابتی از کاربردها ارائه کرد، بلکه با انواع تازه زبان، بازی‌های زبانی تازه پدید می‌آیند و دیگر زبان‌ها و بازی‌های زبانی به فراموشی سپرده شده مهجور می‌شوند».^[۱۴۰]
۳- از نظر ویتگنشتاین نمی‌توان مدلول و معنای واحدی برای کاربردهای گوناگون تعیین کرد. بسیاری از واژه‌ها فقط دارای شباهت خانوادگی هستند، به قول برایان‌مگی«او می‌خواهد بگوید: هیچ چیز را مسلم نگیرید و دائم درباره‌ی کاربردهای مختلف آن‌ها فکر کنید.»^[۱۴۱]
۴- اما مطلب نهایی، ربط بازی‌های زبانی و نحوه معیشت است. به نظر وی نحوه‌های گوناگون معیشت وجود دارند که هریک زبان خاص خود را دارند. به گفته‌ی وی«با اصطلاح بازی زبانی قصد برجسته‌ساختن این واقعیت را داریم که سخن‌گفتن به زبان، بخشی از یک فعالیت یا بخشی از یک نحوه معیشت است».^[۱۴۲]
به طور کل این‌گونه می‌توان نتیجه‌گیری کرد که وی با ارائه نظریه بازی‌های زبانی معتقد است که هر گزاره‌ای ممکن است در هر بازی معنایی داشته باشند. بنابراین چیزی به نام معنای مطلق وجود ندارد و باید قائل به نسبیت در معنا شد.
منظور او از بازی‌های زبانی، برجسته‌ساختن این واقعیت است که«سخن‌گفتن به زبان بخشی از یک فعالیت یا بخشی از یک صورت زندگی است».^[۱۴۳]
به عبارتی آدمی زبان را در درون جامعه- به قول ویتگنشتاین- در شکل زندگی (Form of life) فرا می‌گیرد. معانی واژه‌ها، کاربرد آن‌ها در حوزه عمل اجتماعی است، مفاهیم نیز که به وسیله‌ی واژه‌ها بیان می‌شوند در چهارچوب «بازی‌های زبانی» و ظرف تعامل اجتماعی معنا و محتوای خاص خود را می‌یابند.^[۱۴۴]
اساساً از نظر ویتگنشتاین امکان ندارد جدا از تعبیرهای لفظی، چیزی به نام فکرکردن وجود داشته باشد یا حتی چیزی به اسم تجربه، چون از نظر او فکرکردن چیزی جز عمل‌کردن با تعبیرات لفظی نیست.
با توجه به آنچه گفته شد می‌توان چنین نتیجه گرفت که باید در معنا قائل به نسبیت شد و چیزی به نام معنای مطلق وجود ندارد.

۲-۳-۴-۱- سروش و نظریه ی بازی‌های زبانی ویتگنشتاین

دکتر سروش با قائل‌شدن به نسبیت معنا در دین، دینداران را با توجه به فهمی که از دین دارند به سه دسته تقسیم می‌کند:
۱- دینداری معیشت اندیش
او این نوع دینداری را دینداری جمهور دینداران داند و می‌گوید: «آن‌ها دین را دوست دارند؛ چراکه دین هم دنیا و هم آخرت آن‌ها را آباد می کند».^[۱۴۵] برطبق گفته‌ی روحانیون که به عقیده‌ی سروش مخصوص این صنف هستند؛ برای داشتن زندگی خوب در دنیا و آخرت غیر از دین به چیز دیگر نیازی نیست. دغدغه اصلی در این نوع دینداری تقلیدی، سود و منفعت است. در این نوع دینداری، دین همانند ملیت است و همان‌طور که کسی تمایلی به تغییر ملیت خود ندارد تمایلی به تغییر دینش هم ندارد.^[۱۴۶]
۲- دینداری معرفت‌اندیش یا متکلمانه
دغدغه‌ی این نوع دینداری، صدق و کذب است. «او معتقد است دین در این‌ها به مثابه‌ی حقیقت در نظر گرفته می‌شود. دغدغه‌ی این نوع دینداری راه را بر محوریت‌داشتن تعقل و پلورالیزم هموار می‌کند».^[۱۴۷]
۳- دینداری تجربت‌اندیش
او نوع سوم دین‌ورزی را که در همه ادیان وجود دارد، دین‌داری تجربت‌اندیش یا عارفانه یا پیامبرانه می‌داند. از نظر او در این دینداری، پیروان که همان عارفان هستند در اذواق و تجارب باطنی با پیامبر شریک می‌شوند. آن‌ها دین‌ورزی خود را از فقه آغاز نمی‌کنند، بلکه با تجارب باطنی آغاز می‌کنند.^[۱۴۸]
وی دینداری تجربت‌اندیش را به معنای دقیق کلمه مستعد پلورالیزم می‌داند.
دکتر سروش بازی‌های زبانی را در قالب دین می‌آورد و هریک از دینداران را با توجه به فهمی که از دین دارند در یک بازی زبانی قرار می‌دهد. در نتیجه چیزی به نام نوع ثابتی از دین و دینداری وجود ندارد؛ زیرا که معتقد است فهم ما از متون دینی متنوع است و این تنوع به یک فهم واحد نمی‌رسد؛ زیرا که هر فهمی برپایه پیش‌فرض بنا شده است.^[۱۴۹]
او می‌گوید: «می‌توان امر واحد را به درجات مختلف فهمید و بطون کثیره‌ی آن را مورد کشف و بازرسی قرار داد».^[۱۵۰]
بنابراین سروش هم مانند ویتگنشتاین معتقد است نمی‌توان مدلول و معنای واحدی برای کاربردهای گوناگون تعیین کرد. او نظریه بازی‌های زبانی را در قالب دین می‌آورد و می‌گوید: «صحنه فهم دینی صحنه مسابقه است و در این میدان بازیگران بسیاری بازی می‌کنند و در بازی به این کثرت قائلیم».^[۱۵۱]
همچنین او قول هیچ‌کس را حجت و تعبّد برای افراد دیگر و فهم هیچ‌کس را مقدس و فوق چون و چرا در معارف بشری همچون معرفت دینی نمی‌پذیرد.
پس همان‌طور که برای فهم درست زبان و لغات لازم است تا با به‌کاربردن آن‌ها در زندگی مردم ژرف‌اندیشی شود و هریک بازی زبانی مخصوص خود را دارد نمی‌توان معنای واحدی برای کاربردهای گوناگون آن تعیین کرد.
با وجود این، « دین و فهم دینی قابل تحویل به امر واحد نیست؛ زیرا هرکس با تکیه بر انتظاری و پیش‌فرضی که از بیرون دین می‌آید و متغیر و سیال است یا در حال تزاید و تراکم و تحول است، فهمی متفاوت دارد بنابراین فهم‌ها متکثر هستند»^[۱۵۲].

۲-۳- ۵- سروش و تجربه‌گرایی دینی

یکی از مباحث مهم در فلسفه‌ دین و کلام جدید بحث تجربه‌ی دینی است. این بحث از اواخر قرن هجدهم برای دین‌پژوهان به مبحثی اساسی و حیاتی مبدل شد که اغلب به تأسی از شلایرماخر نگرش گزاره‌ای مثبت به دین داشته است. بدین‌ترتیب از این نظر آنچه حقیقت و اساس دین را تشکیل می‌دهد تجربه دینی است.
تجربه دینی عبارت است از مشاهده یا مواجهه انسان با امور ماوراء طبیعی یا امر متعالی یا مشارکت در آن یا دریافتی است که متعلَّق آن موجودات ماوراء طبیعی یعنی خدا یا امور مرتبط با خداوند هستند. به تعبیری می‌توان گفت که در تجربه دینی، خدا خود را به طریقی بر شخص تجربه‌‌گر متجلّی می‌سازد.
می‌توان گفت: تجربه دینی، تجربه‌ی واقعه‌ای است که شخص از سر می‌گذراند، (خواه به عنوان عامل و خواه به عنوان ناظر) و نسبت به آن آگاه و مطلع است. «تجربه دینی را غیر از تجربه‌های متعارف می‌دانند؛ یعنی شخص، متعلَّق این تجربه را موجود یا حضوری مافوق‌طبیعی می‌داند و یا آن را موجودی می‌انگارد که به نحوی با خدا مربوط است (تجلی خدا یا شخصی نظیر مریم عذرا) و یا آن را حقیقتی غایی می‌پندارد، حقیقتی که توصیف‌ناپذیر است (مثل امر مطلق غیرثنوی یا نیروانا)».^[۱۵۳]

 

به ارزیابی مدیریت دانش با بهره گرفتن از کارت امتیازی متوازن و معرفی عوامل کلیدی موفقیت در هر یک از جنبه­ها پرداخته­اند سپس از آن‌ها برای ارائه مدلی جهت ارزیابی مدیریت دانش در” سیستم مکانیزه آموزش دانشگاه علم و صنعت” استفاده کردند..مطابق با این مدل، تأمین منابع مالی جهت جذب متخصصین فناوری، افزایش دانش فنی کارکنان و توسعه زیر ساخت ها زمینه ساختار جذب متخصصین، حفظ، آموزش و انگیزش کارکنان می­باشد و این فاکتورها منجر به بهبود مستمر فرایندها و شناسایی موانع موفقیت خواهد شد.

ارزیابی مدیریت دانش

۱۳۸۹

ساعی و همکاران

۱۵

 

با مرور بر ادبیات مربوط به مدیریت دانش و کارت امتیازی متوازن چارچوبی را برای ارزیابی مدیریت دانش یک سازمان ارائه داد.در این چارچوب با توجه به چهار چشم­انداز کارت امتیازی متوازن و اهداف مربوط به آن‌ها ،شاخص­ هایی را برای ارزیابی مدیریت دانش در هر چشم انداز در نظر گرفته شد.

ارزیابی
اثر بخشی مدیریت دانش

۱۳۸۹

اسلامی

۱۶

 

از مدل ارزیابی اثر بخشی مدیریت دانش ون (۲۰۰۹) با بهره گرفتن از گروه ­های کانون، فرایند سلسله مراتبی و پرسشنامه به ارزیابی و رتبه بندی اثر بخشی مدیریت دانش در شرکت­های کوچک و متوسط مجموعه صنعت محصولات غذایی و آشامیدنی استان فارس پرداخته­اند. نتایج آزمون،مهم‌ترین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر اثربخشی مدیریت دانش را اولویت­ بندی نموده و رتبه ­بندی شرکت­های مورد مطالعه را از نظر نمره اثربخشی مدیریت دانش در چهار سطح نشان می­ دهند.

ارزیابی و رتبه بندی اثر بخشی مدیریت دانش در شرکت­های کوچک و متوسط

۱۳۸۸

میرفخرالدینی و همکاران

۱۷

 

برای ارزیابی عملکرد مدیریت سیستم دانش در شرکت­های نرم افزاری ایران از شاخص عملکرد مدیریت دانش که توسط لی و همکاران (۲۰۰۵) انجام شده، استفاده کرده است. تجزیه­وتحلیل اطلاعات در این پژوهش با بکارگیری شاخص عملکرد مدیریت دانش، تحلیل عاملی،آزمون میانگین در مقایسه با عدد ثابت، تحلیل واریانس یک طرفه انجام شد. نتایج بدست آمده از ۱۸ شرکت، شاخص عملکرد مدیریت دانش آن‌ها برابر با ۰.۵ نشان می­دهد که با حد وسط شاخص ارزیابی یکسان است.

سنجش عملکرد سیستم مدیریت دانش

۱۳۸۷

لطیفی و موسوی

۱۸

 

با معرفی اکثر روش‌های موجود در اندازه ­گیری سرمایه ­های معنوی و دانش سازمانی، به بررسی برخی از روش‌ها و شناسایی سه رویکرد و طبقه بندی مدل‌ها پرداخته است.همچنین‌ ملاک‌هایی را نیز برای مقایسه مدل‌ها استخراج کردند که پس از انجام تحلیل‌های آماری و همچنین آنالیز امتیازات به دست آمده ، سه رویکرد شناسایی شده را تایید کرده است.

بررسی، طبقه بندی و مقایسه مدل‌های اندازه گیری دانش

۱۳۸۶

خدیور و همکاران

۱۹

 

در بررسی ارتباط بین فرایند­های مدیریت دانش و اثر­بخشی مدیریت دانش ابتدا با بهره گرفتن از تحلیل عاملی تأییدی شاخص­ های فرایند­های مدیریت دانش را مورد بررسی قرار دادند، سپس به اندازه ­گیری فرایند­های مدیریت دانش از دیدگاه نوناکا و اثربخشی آن در دانشگاه-های رفسنجان پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که در دانشگاه­ های سطح شهر رفسنجان، از بین فرآیندهای مدیریت دانش، عامل­های برونی­سازی ،درونی­سازی و اجتماعی­سازی برای خلق دانش مورد استفاده قرار می­گیرد. همچنین فرآیندهای درورنی­سازی،برونی­سازی و ترکیب بر اثربخشی مدیریت دانش در این دانشگاه­ها تأثیر دارد.

بررسی ارتباط بین فرایند­های مدیریت دانش و اثر­بخشی مدیریت دانش

۱۳۸۴

خوش­سیما و همکاران

۲۰

 

بر مبنای بررسی تعدادی از آخرین تحقیقات مرتبط با ارزیابی مدیریت دانش، مدلی در زمینه نحوه ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت دانش از طریق تعریف شاخص‌های عملکرد(کیفیت­ سیستم­ مدیریت دانش، فرایند­های مدیریت دانش،رضایت­کاربرازKMS، اثربخشیKMS و عملکرد شرکت) و تبیین ارتباط متقابل ما بین آن‌ها ارائه شد.

ارائه چارچوبی برای ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت دانش

۱۳۸۴

صمیمی و آقایی

۲۱

درک عوامل تاثیرگذار بر واکنش‌های رفتاری، به مدیران مقصد اجازه می‌دهد تا برروی عواملی که به حفظ بازدیدکنندگان در طول زمان منجر می‌شود متمرکز شوند و از این طریق علاوه بر حفظ بازدیدکنندگان موجود، از اثرات تبلیغاتی مثبت این بازدیدکنندگان نیز سود جویند (مت سام و همکاران^[۱۶]، ۲۰۱۰،ص۳۹) .
استان گیلان به لحاظ دارا بودن منابع غنی طبیعی، سابقه تاریخی و میراث فرهنگی از قابلیت گردشگری بالایی برخودار است. این استان توانایی تبدیل شدن به منطقه بزرگ گردشگری و تأمین نیازهای مختلف گردشگری را دارد تا بتواند با تأمین این نیازها و ایجاد رضایت دیداری، فیزیکی، عاطفی و اجتماعی در آنها، امکان توسعه منطقه را فراهم نماید. ولی شواهد نشان می‌دهد که این استان با وجود برخوداری از زمینه‌ها و گزینه‌های گردشگری زیرساخت‌ها و امکانات لازم را برای گردشگری فراهم نکرده است. در این میان در مورد واکنش‌های رفتاری گردشگران استان گیلان مطالعه‌ای انجام نشده و واکنش‌های رفتاری آنها مجهول می‌باشد. با وجود مشکلاتی نظیر کمبود واحدهای اسکان گردشگران که توسط آمار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان گیلان طی سال‌های ۸۶ الی ۹۱ به دست آمده باید دید با وجود این مشکلات چه عواملی در واکنش‌های رفتاری گردشگران تاثیر می‌گذارد. بر این اساس سؤال اصلی این پژوهش تعیین مهمترین عوامل مؤثر بر واکنش‌های رفتاری گردشگران در گیلان است. در این راستا تعیین مهمترین متغیرهای مستقل و بررسی نحوه و شدت تأثیرگذاری آنها با توجه به متغیرهای میانجی از جمله اهداف تحقیق است.

۱-۳) ضرورت و اهمیت تحقیق
همانطور که می‌دانیم گردشگر راضی منبع سود در یک منطقه است و مناطقی که نمی‌توانند گردشگران را راضی نگه دارند سود خود را در درازمدت از دست می‌دهند. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری تحقیقات زیادی در این صنعت صورت گرفته، اما در خصوص واکنش‌های رفتاری گردشگران و در استان گیلان تحقیقات زیادی به صورت مستقیم انجام نشده است. بنابراین باید دید چه عواملی بر رفتار گردشگران اثر می‌گذارد.
شناسایی موانع و محدودیت‌های صنعت توریسم سبب ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، توسعه صنایع دستی بومی و محلی، افزایش منابع مالی به منظور حفظ آثار فرهنگی و طبیعی، بهبود ساختارهای زیربنایی و تشکیلات اصولی منطقه، ایجاد تنوع در اقتصاد محلی مناطق زراعی و در نهایت این تحقیق می‌تواند مورد استفاده بسیاری از دست اندر کاران صنعت جهانگردی، خصوصا مدیران سازمان ایرانگردی و جهانگردی، متصدیان آژانس‌های خدماتی و مسافرتی، مدیران هتلها و مراکز اقامتی و … قرار گیرد و آنها را ترغیب نماید که با آگاهی از نقطه نظرات گردشگران در جهت برآوردن نیازهای آنها گام‌های اساسی بردارند و رضایت مسافرین را بیشتر جلب نمایند.
۱-۴) اهداف تحقیق
۱- تعیین مهمترین متغیرهای مستقل و بررسی نحوه و شدت تأثیرگذاری آنها با توجه به متغیرهای میانجی
۲- سنجش رابطه بین ویژگی‌های مقصد و کیفیت درک شده خدمات گردشگری
۳- سنجش رابطه بین کیفیت خدمات درک شده و ارزش درک شده
۴- سنجش رابطه بین کیفیت خدمات درک شده و رضایت
۵- سنجش رابطه بین کیفیت خدمات درک شده و واکنش‌های رفتاری
۶- سنجش رابطه بین ارزش درک شده و واکنش‌های رفتاری
۷- سنجش رابطه بین رضایت و واکنش‌های رفتاری
۱-۵) سوالات تحقیق
آیا بین ویژگی‌های مقصد و کیفیت درک شده خدمات گردشگری رابطه مستقیم مثبت وجود دارد؟
آیا بین کیفیت خدمات درک شده و ارزش درک شده رابطه مستقیم مثبت وجود دارد؟
آیا بین کیفیت خدمات درک شده و رضایت رابطه مستقیم مثبت وجود دارد؟
آیا بین کیفیت خدمات درک شده و واکنش‌های رفتاری رابطه مستقیم مثبت وجود دارد؟
آیا بین ارزش درک شده و واکنش‌های رفتاری رابطه مستقیم مثبت وجود دارد؟
آیا بین رضایت و واکنش‌های رفتاری رابطه مستقیم مثبت وجود دارد؟
۱-۶) چهارچوب نظری تحقیق
چهارچوب نظری بنیانی است که تمام پژوهش بر آن استوار است. این چهارچوب، شبکه‌ای است منطقی، توصیفی و پرورده مشتمل بر روابط موجود میان متغیرهایی که در پی اجرای فرآیندهایی چون مصاحبه، مشاهده و بررسی پیشینه شناسایی شده‌اند (سکاران،۱۳۹۱،ص۹۴). چهارچوب این تحقیق بر یافته‌های حاصل از مدل زارعی و همکاران در سال ۱۳۹۱ استوار است. در این تحقیق محقق درصدد است تاثیر متغیرهای کیفیت ‌درک‌ شده، ارزش درک شده، ویژگی‌های مقصد و رضایت را بر واکنش‌های رفتاری گردشگران مورد بحث و بررسی قرار دهد.
در تعریف نظری به طور کلی مقصد گردشگری مجموعه‌ای از محصولات و خدمات گردشگری است که با عنوان یک اسم و نام (برند مقصد) در شکل‌گیری تجربیات متفاوت برای بازدیدکنندگان نقش عمده‌ای دارد و این تجربه بر اساس برنامه‌ی سفر بازدیدکنندگان، پیشینه‌ فرهنگی، هدف از بازدید و تجربیات گذشته‌ی آنها شکل می‌گیرد (تی ای کام،۲۰۱۱،ص۶). از جمله عوامل مهم در بازاریابی کارآمد و اثربخش مقصد گردشگری، که باعث انتخاب آن مقصد و بازگشت مجدد به آن می شود، رضایت بازدیدکنندگان و واکنش‌های رفتاری آن‌هاست. به طور کلی واکنش رفتاری گردشگر خواه مثبت یا منفی را پس از ادراک مقصد گردشگری مورد بررسی قرار می‌دهند. عوامل زیادی نوع واکنش رفتاری را شکل داده که شناخت این عوامل و نحوه‌ی تأثیرگذاری آنها همواره یکی از موضوعات مورد علاقه پژوهشگران بوده است. در یکی از تحقیقات واکنش‌های رفتاری به صورت تبلیغات دهان به دهان مثبت و بازدید مجدد در نظر گرفته شده و نتایج به دست آمده رضایت، جستجوی چیزهای بدیع، ارزش درک شده، امنیت، تفاوت‌های فرهنگی، تصویر مقصد و ویژگی‌های مقصد را به عنوان عوامل مؤثر بر آن نشان داده است. همچنین در مطالعات هاچینسون، لای و ونگ (۲۰۰۹) کیفیت درک شده، ارزش درک شده و رضایت مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر واکنش‌های رفتاری معرفی شده‌اند (زارعی و همکاران،۱۳۹۱،ص۱۴۴). همچنین ارتباط بین کیفیت خدمات، رضایت مشتری و وفاداری در تحقیقات مختلف بارها مورد بررسی قرار گرفته‌ است (مت سام و بادارنه^[۱۷]، ۲۰۱۰، ص۹۷۳) و در بین متغیرهای متعدد، کیفیت خدمات، ارزش درک شده و رضایت به عنوان سه عامل مهم اثرگذار بر واکنش‌های رفتاری در تحقیقات اخیر شناسایی شده‌اند )لای و کوآنگ وین،۲۰۱۲،ص۶۹۳؛ جانکینگتون و گُنِجنارت،۲۰۱۲،ص۷۲). به طور کلی در جهت تبیین ارتباط بین کیفیت، رضایت، ارزش و واکنش‌های رفتاری مدل‌های مفهومی متفاوتی ارائه شده است. در یکی از مدل‌ها رضایت اولین و مهمترین عاملی تعریف شده که مستقیم بر واکنش‌های رفتاری تأثیرگذار است (یون و یسال^[۱۸]،۲۰۰۵،ص۵۴). مِنگ و همکارانش بر پایه‌ی رابطه‌ی میانجی بین متغیرها نشان دادند که کیفیت خدمات بر واکنش‌های رفتاری تنها از طریق ارزش درک شده و رضایت تأثیر گذار است. سرانجام چن ارزش درک شده را مستقیماً اثر گذار بر واکنش‌های رفتاری می‌داند. با توجه به بررسی پیشینه به طور کلی می‌توان گفت ویژگی‌های مقصد، کیفیت درک شده، ارزش درک شده و رضایت از جمله مهمترین عوامل مؤثر بر واکنش‌های رفتاری گردشگران هستند که نشان دهنده‌ی احتمال بازگشت یا عدم بازگشت بازدیدکنندگان به مقصد است (زارعی و همکاران، ۱۳۹۱، صص ۱۴۵-۱۴۴).
مدل این تحقیق که برگرفته از مدل تحقیق عظیم زارعی و همکاران(۱۳۹۱)، تحت عنوان «عوامل موثر بر واکنش‌های رفتاری بازدیدکنندگان از مقصدهای گردشگری» می‌باشد، تلاش دارد تا تاثیر ویژگی‌های مقصد به عنوان متغیر مستقل از طریق سه متغیر میانجی کیفیت درک شده، ارزش درک شده و رضایت را بر واکنش‌های رفتاری گردشگر که شامل تبلیغات دهان به دهان و بازگشت مجدد به مقصد است را بررسی نماید.
شکل ۱-۱) مدل مفهومی تحقیق
(زارعی و همکاران،۱۳۹۱،ص۱۵۵)
۱-۷) فرضیه ها
H1: ویژگی‌های مقصد بر کیفیت درک شده خدمات گردشگری در مقصد تأثیر مستقیم مثبت دارد.
:H2 کیفیت خدمات درک شده بر ارزش درک شده تأثیر مستقیم مثبت دارد.
H3: کیفیت خدمات درک شده بر رضایت تأثیر مستقیم مثبت دارد.
H4: کیفیت خدمات درک شده بر واکنش‌های رفتاری تأثیر مستقیم مثبت دارد.
H5 : ارزش درک شده بر واکنش‌های رفتاری تأثیر مستقیم مثبت دارد.
H6: رضایت بر واکنش‌های رفتاری تأثیر مستقیم مثبت دارد.
۱-۸) تعریف مفهومی متغیرها
۱-۸-۱) ویژگی‌های مقصد گردشگری
واژه مقصد گردشگری برای یک کشور، منطقه‌ای در محدوده یک کشور، یک شهر یا یک تفریحگاه ساحلی به کار برده می‌شود. مقصد گردشگری شامل تعدادی از عوامل است که برای جذب بازدیدکنندگان به منظور اقامت برای گذراندن تعطیلات یا بازدید یک روزه با هم ترکیب شده‌اند، چهار عامل اصلی عبارت‌اند از: جاذبه‌های عمده، محیط ساخته شده، عرضه خدمات جانبی، حمایتی و محیط یا حال و هوا (لومسدن، ۱۳۸۷، ص ۴۴۰(. مقصد را می‌توان تمرکز تسهیلات و خدمت که برای رفع نیاز‌های گردشگر برنامه‌ریزی شده در نظر گرفت. به هر حال مقصد گردشگری به صورت منطقه جغرافیایی تعریف می‌شود که تمرکز حرکت گردشگران و تاثیرات آن را در بر می‌گیرد. در واقع مقصد همه جنبه‌های گردشگری را در بر می‌گیرد. تقاضا، حمل و نقل، عرضه بازاریابی یعنی جایی که جاذبه‌ها و همه تسهیلات عرضه مورد نیاز برای گردشگران در آن یافت می‌شود(مهندسین مشاور شهر و خانه،۱۳۸۷،صص ۶۵-۶۴).
۱-۸-۲) کیفیت درک شده
کیفیت ادراک شده به عنوان ” ادراک مصرف کننده از کیفیت کلی یا برتری یک محصول یا خدمت نسبت به گزینه‌های دیگر” تعریف می‌شود (زیثمال^[۱۹]،۱۹۸۸،ص۳). کیفیت ادراک شده یک ضرورت رقابتی است و امروزه اکثر شرکتها به کیفیت مشتری محور به عنوان یک سلاح استراتژیک، روی آورده‌اند. کاتلر^[۲۰] (۲۰۰۰) ارتباط بین کیفیت محصول و خدمت و رضایت مشتری، سودآوری شرکت را مورد توجه قرار می‌دهد. در واقع کیفیت ادراک شده، کیفیت واقعی محصول نیست، بلکه ارزیابی ذهنی مشتری نسبت به محصول است. همانند تصویر ذهنی برند، کیفیت ادراک شده نیز ارزش را برای مشتریان فراهم می‌کند تا آنها با متمایز کردن برند از رقبا، دلیلی برای خرید داشته باشند(ایمانی خوشخو و ایوبی یزدی،۱۳۸۹،ص۱۲۰).
۱-۸-۳) ارزش درک شده
فعالیت‌های بازاریابی، عمدتا براساس ارزش مشتری، پایه‌گذاری شده‌اند (رنجبریان و همکاران، ۱۳۹۱، ص۵۷). ارزش درک شده در بازاریابی به صورت ارزیابی مشتری از هزینه‌ها و منافع کسب‌شده از خرید یک محصول یا خدمت، تعریف می‌شود (زیثمال،۱۹۸۸،ص۱۳؛ یانگ و پترسون^[۲۱]،۲۰۰۴،ص۸۰۳).
نتایج پژوهش‌های پیشین، حاکی از این است که ارزش درک شده، رضایت مشتری و خریدهای آینده را افزایش می‌دهد (جنکینز^[۲۲]،۲۰۱۰،ص۱۶). ارزش درک شده، عاملی است که پس از کیفیت درک شده می‌آید و کیفیت درک شده را می‌توان به عنوان یک متغیر پیش شرط برای ارزش، در نظر گرفت (زینس^[۲۳]، ۲۰۰۱، ص۲۷۵)
۱-۸-۴) رضایت
اگرچه تعاریف زیادی در مورد رضایت ارائه شده است ولی رضایت عموما به وسیله میزان رضایت یا نارضایتی یک مشتری از خرید قبلی از محصول یا خدمت مشخص می‌شود. در مورد مسافرت موتینهو^[۲۴] (۱۹۸۷) عنوان کرد که رضایت یا نارضایتی از سفر قبلی به تجربه آن مربوط می‌شود. پیزام، نیومن و ریچل^[۲۵] (۱۹۸۷) بیان کردند که رضایت گردشگر به مقایسه بین تجربه یک گردشگر از مقصدی که از آن دیدن کرده و انتظاری که در مورد آن مقصد داشته، مربوط می‌شود (فوستر و ترونگ^[۲۶]،۲۰۰۵،ص۶۵). مطالعه رضایت گردشگران نه تنها برای مدیران و دانشگاهیان یک موضوع مهم تلقی می‌شود بلکه برای خود آنها نیز مهم است. براساس مطالعات انجام شده رضایت از زندگی به رضایت فردی از سلامتی، شغل، خانواده و تفریح بستگی دارد (بوتی و همکاران^[۲۷]،۲۰۰۸، ص ۵۹۵).
۱-۸-۵) واکنش‌های رفتاری
رفتار گردشگر یک اصطلاح کلی است که شامل تصمیم‌گیری قبل از بازدید، تجربه در محل، ارزیابی تجربه و نیات رفتاری و رفتارهای پس از بازدید است. به طور کلی در ادبیات پذیرفته شده است که تصویر مقصد بر رفتار گردشگران تاثیر دارد. رفتارهای توریستی شامل انتخاب مقصد برای بازدید و ارزیابی‌های بعدی و نیات رفتاری آینده است. ارزیابی‌های بعدی شامل تجربه سفر یا کیفیت درک شده سفر در طول اقامت، ارزش درک شده و رضایت کلی است در حالیکه نیات رفتاری آینده شامل قصد بازدید مجدد و تمایل به توصیه می‌باشد (چن و تسایی^[۲۸]،۲۰۰۷،ص۱۱۱۵).
۱-۹) تعریف عملیاتی متغیرها
۱-۹-۱) ویژگی‌های مقصد گردشگری

 

نوآوری دهه ۹۰

پیدایش نوآوری مبتنی بر دانش
نوآوری رادیکالی
نوآوری در خدمات

 

هزاره سوم

توسعه فراگیر نوآوری

 

 

۲-۳-نظریه های کلاسیک نوآوری
در این قسمت بهتر است نگاهی به نظریه های کلاسیک نوآوری داشته باشیم که بر اساس مطالعات انجام شده در صنایع تولیدی توسعه یافته اند.
این نظریه ها به صورت های گوناگون ارائه شده اند، اما اغلب آنها بر این نکته توافق دارند که نوآوری یک اقدام بنیادی و ریشه ای است که به صورت معرفی یک محصول جدید یا ترکیبی جدید از عناصر قدیمی می باشد. این اقدام باعث رشد قابل توجهی در گردش مالی و سود شرکت می شود. البته نظریه های مختلف هر کدام بر ویژگی های متفاوتی از فعالیت های نوآوری تأکید دارند و بنابراین هرکدام به گونه ای متفاوت، نوآوری را تعریف می کنند. یک نوآوری می تواند حاصل تلاش های خلاقانه افراد کارآفرین باشد که منجر به ارائه یک تکنولوژی جدید گردد. از نگاهی دیگر نوآوری حاصل یک فعالیت سیستماتیک تلقی می شود و در نگاه سوم نوآوری نتیجه یک تصمیم استراتژیک در جهت فعال کردن و مشارکت کل شرکت در فعالیت های نوآورانه در سرتاسر شرکت قلمداد می گردد. این سه الگو، پایه و اساس سه نظریه متفاوت نوآوری در صنایع تولیدی است. این سه مدل را می توان به عنوان سه پارادایم متفاوت به حساب آورد، چرا که پاسخ های متفاوتی به این سؤال اساسی دارند که نوآوری چگونه ایجاد می شود؟ هر پارادایم نیز یک مدل خاصی برای مدیریت و سازماندهی فرایند نوآوری دارد.

پارادایم کارآفرینی بر فعالیت خلاقانه به عنوان فرایند اصلی نوآوری تأکید دارد. البته در این نظریه، کارآفرینی لزوماً به معنای ایجاد و استقرار یک شرکت یا یک کارخانه جدید نیست. کارآفرینی می تواند در درون شرکت های موجود نیز اتفاق بیفتد و حتی در مواردی گروه های کارآفرینی را در سازمان ها به وجود آورد. مدیریت نوآوری در این پارادایم، کار دشواری است.
پارادایم دوم بر توسعه ی تکنولوژیکی به عنوان فرایند اصلی نوآوری تأکید دارد و می توان آن را پارادایم اقتصادی – تکنولوژیکی نامید. معمولاً فرایند نوآوری در این پارادایم، در واحد تحقیق و توسعه که بینش علمی بر آن حاکم است، سازماندهی می شود. مطالعات اخیر نشان می دهد که این فرایند ممکن است در تیم های پروژه به صورت موردی شکل بگیرد و یا نوآوری ها می توانند به عنوان بخشی از یک فرایند بی نظم، توسعه یابد. شبکه ها و مشتریان خارجی نیز در فرایند نوآوری نقش دارند.
بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده، مناسب ترین نظریه برای شرکت های خدماتی، نظریه سوم است که بر اساس تحقیقات نوآوری اخیر، می توان آن را به عنوان یک پارادایم به شمار آورد. این نوع نوآوری از بازاریابی ناشی شده و سپس در نوآوری های استراتژیک توسعه یافته است. بنابراین می توان به آن پارادایم نوآوری استراتژیک گفت، چرا که بر استراتژی شرکت به عنوان تصمیم گیرنده اصلی نوآوری تأکید دارد. نوآوری ها اغلب از بازار گرفته شده و در چار چوب یک استراتژی فرموله شده اند. تمامی نوآوری ها باید با استراتژی بنگاه تطابق داشته باشند، در غیر این صورت ممکن است فعالیت های سازمان غیر قابل کنترل شوند. مدیران ارشد سازمان، فرایند نوآوری را مدیریت می کنند، اما ایده های نوآوری می توانند از تمام قسمت های سازمان و یا از شبکه های خارجی سازمان، گرفته شود.
دو پارادایم دیگر، حالت خاصی را نشان می دهند. پارادایم کارآفرینی در مورد استقرار یک شرکت جدید حتی در صنایع خدماتی، مناسب ترین پارادایم است. با در نظر داشتن این واقعیت که اغلب نوآوری ها درون سازمان توسعه می یابند، بنابراین تأسیس یک شرکت در رابطه با نوآوری بیشتر یک استثناء است تا یک قاعده. پارادایم اقتصادی – تکنولوژیکی نیز مناسبترین پارادایم برای توصیف نوآوری های تکنولوژیکی می باشد، که البته این نوع نوآوری در خدمات به ندرت اتفاق می افتد. در مواردی نوآوری های تکنولوژیکی اغلب در قالب نوآوری های فرآیندی در خدمات اتفاق می افتد که بهتر است توسط پارادایم استراتژیک بیان شوند تا پارادایم اقتصادی- تکنولوژیکی. به خاطر داشته باشیم که تکنولوژی می تواند یک واسطه برای خدمت جدید باشد که در خدمات حرفه ای و تخصصی شکل می گیرد (نصیرزاده و ناجی، ۱۳۸۷).
۲-۴- موضوعاتی که در سازمان در معرض تغییر و نوآوری قرار می گیرند
چون تغییرات و تحولات سازمانی از نوع تغییرات و تحولات پیش از وقوع و با برنامه بوده، لذا ابتدا لازمست مفهوم تغییر با برنامه را توضیح دهیم. نویسندگان مدیریت، مفهوم تغییر با برنامه را با عبارات مختلفی مانند تغییر سازمان یافته، تغییر ساخته یافته^[۱۲] و یا تغییر استراتژیک^[۱۳] و … به کار برده اند. منظور از تغییر با برنامه، مداخله آگاهانه انسان در مسیر و روند طبیعی تغییرات و تحولات و تسریع این سیر و روند در جهت رسیدن به اهداف فردی، گروهی، سازمانی یا اجتماعی است. تغییر با برنامه در مقایسه با تغییرات بی برنامه، آگاهانه صورت می پذیرد. بدین معنی که انسان با طرح و نقشه قبلی در روند ومسیری که بر روابط میان اجزاء سازمان حاکم است، نفوذ و مداخله نموده و آن روابط را تعدیل، اصلاح یا تغییر می دهد. به عبارتی عامل تغییر آگاهانه وارد صحنه وضع موجود شده و روابط تثبیت شده و جا افتاده را جابجا کرده و آنها را عمدتاً تغییر می دهد تا وضع بهتر یا مطلوبتری از محصول یا خروجی های سیستم را به دست آورد. حال برای پاسخ به اینکه چه چیز ها و موضوعاتی مشمول تغییر می شوند، موضوع یا محتوای تغییرات با برنامه یا سازمان یافته را از دید گاه های مختلف بررسی می کنیم:
در پژوهشی تحت عنوان « چرخه های تغییر سازمانی» بیان می شود که موضوعات و مسائلی که در معرض تغییرات سازمان قرار می گیرند در دو دسته کلی می باشند: ۱- سطح وسیع و بیشتر نظری ۲- سطح محدود و بیشتر عملی. در وسیعترین سطح، یک سازمان می تواند فرهنگ و رسالت خود را تغییر دهد. در یک سطح پایین تر، سازمان می تواند موضوع تغییر خود را ساختار قرار دهد و به همین ترتیب و در همین سطح یک سازمان می تواند، مجموعه موقعیت خود در مورد محصول و بازار یعنی استراتژی خود را تغییر دهد.لذا سطح پایین تر تغییرات شامل تجدید سازماندهی، تغییر در سیستم ها و روشها و تدوین برنامه های خاص و معین در زمینه استراتژی می باشد که موضوع بسیاری از نوشته ها و تحقیقات مربوط به تغییر سیستم های اطلاعاتی، تحقیق در عملیات، برنامه ریزی و بودجه بندی است. نهایتاً سازمان در عملیاتی ترین سطح خود می تواند افراد ( یا مشاغل) و یا ماشین آلات و دیگر تجهیزات را تغییر دهد، این سطح عمدتا مورد توجه محققان بهبود و باز سازی می باشد. نکته قابل توجهی که در این تقسیم بندی وجود دارد، تعامل این سطوح تغییرات سازمان یافته می باشد: بدین معنی که تغییر فرهنگ، بدون تغییر ساختار، سیستم و افراد یا تغییر رسالت بدون تغییر موقعیت سازمان در بازار، محتوی برنامه ها و میزان و نوع و کیفیت تسهیلات، مانند ظرف بی محتوای است و در چنین حالتی تغییر در تفکر بدون تغییر در عمل صورت می گیرد.
همچنین تغییر با برنامه سازمانی می تواند موارد زیر را در بر گیرد:

 

 

• سازمان می تواند روابط خود با محیط و یا به عبارتی ماهیت پیوند با بازار و شرکای خود را از طریق ساخت دهی و یا تعریف مجدد موجودیت و مرزهای خود با همکاران و سایر رقبا تغییر دهد.

 

 

 

• سازمان می تواند شیوه عملیات خود یعنی شیوه ای که افراد و واحد ها به یکدیگر متصل می شوند را از طریق تغییر در شیوه های هماهنگی داخلی یعنی تغییر در روابط مابین فرهنگ و ساختار متحول سازد.

 

 

 

• سازمان می تواند ماهیت ساختارهای کنترل یعنی افرادی که در ائتلاف حاکم در سازمان نقش دارند را تغییر دهد. تغییر در این بعد، موضوع قدرت و کشمکش های حاصله از آن را در نظر می گیرد. این سه جنبه از تغییر سازمانی تعامل اجتناب ناپذیری با هم دارند.

 

 

در پژوهشی با عنوان مدیریت تغییر استراتژیک، از زاویه مشکلاتی که یک سازمان با آن رو به رو است، موضوع یا محتوای تغییرات با برنامه سازمانی مطرح می شود که سه دسته از مشکلات برای سازمان را بر می شمارد که عبارتند از:

 

 

• مشکلات مربوط به طراحی فنی^[۱۴]

 

 

 

• مشکلات سیاسی^[۱۵]

 

 

 

• مشکلات فرهنگی^[۱۶]

 

 

برای رفع و اداره مشکلات فوق، ایجاد تغییر در سه حوزه فوق ضروری می باشد. مشکلات طراحی فنی به تولید بر می گردد یعنی مشکلاتی که سازمانها برای ارائه تولیدات فنی خود با توجه به فرصت ها و تهدیدات محیطی و نقاط ضعف و قوت خود با آن رو به رو می باشند و مدیریت برای رفع این مشکلات به تغییر هدف گذاری، فرمول بندی استراتژی، طراحی سازمانی و طراحی سیستم های مدیریت می پردازد. مشکلات سیاسی سازمان به مسئله تخصیص قدرت و منابع سازمان بر می گردد و برای رفع این دسته از مشکلات باید تغییراتی در تصمیم گیری مرتبط با این حوزه یعنی برنامه های جبران خدمت، تصمیم گیری در مورد دوران خدمت، تصمیم گیری های مالی و ساختار داخلی قدرت صورت داد. در حوزه فنی، که ابزار های رسمی مانند برنامه ریزی استراتژی و تجدید طراحی سازمان برای ایجاد تغییر وجود دارد اما در حوزه مشکلات سیاسی تعریف روشنی از مفاهیم و ابزارها نشده و بیشتر تابع موضع گیری های مدیر می باشد و با تغییر مدیر و یا تغییر روابط سازمان با دیگر سازمانها تغییراتی در شبکه و نوع ائتلاف و همکاری در داخل و خارج سازمان بوجود آمده و در نتیجه بسیاری از مشکلات را ایجاد می کنند. مشکلات فرهنگی به ارزشها، اهداف، باورها و تفسیر های مشترک اعضای سازمان بر می گردد. ایجاد تغییر در ارزشهای مشترک یک سازمان، اهداف و باورهایی که افراد بدان متعهد می باشند از جمله تغییراتی مرتبط با این حوزه و در قلمرو وظایف مدیران بالای سازمان است. مشکلات فنی، سیاسی و فرهنگی و یا به عبارتی این سه حوزه و یا موضوع تغییر مثل سه رشته یک طناب با هم ارتباط دارند (سلطانی تیرانی، ۱۳۸۷).
ریچارد دفت^[۱۷] (۱۳۸۸) موضوع تغییرات سازمانی را در چهار مقوله تکنولوژی، محصول، اداری و افراد خلاصه می کند، که به شرح مختصر آن می پردازیم:

 

 

• تغییرات تکنولوژی: این تغییرات، تغییر فرایند تولید و یا افزایش حجم تولید و نیز تکنیک هایی برای تولید کالا و خدمات را شامل می شود.

 

 

 

• تغییرات محصول: در ارتباط با صادره سازمان می باشد. تولید کالای جدید شامل تغییرات جزئی در محصول فعلی و یا تولید کالاهای اساساً جدید می باشد. محصول جدید به طور طبیعی سهم بازار را افزایش می دهد و یا بازار های نو و مشتریان جدیدی را برای محصولات شرکت به دست می آورد.

 

 

 

• تغییرات اداری: شامل تغییر ساختار، اهداف، خطی مشی های سازمان، سیستم پاداش، سیستم های اطلاعاتی و حسابداری می شود.

 

 

 

• تغییرات در افراد: تغییر نگرش ها، مهارت ها، تجربیات و رفتار افراد را در بر می گیرد. برای مثال یک سازمان می تواند توانایی های رهبری مدیران کلیدی خود را تغییر دهد. تغییرات دیگر در حوزه افراد شامل تغییر و بهبود در ارتباطات، حل مسئله و مهارت های برنامه ریزی مدیران می باشند.

 

 

ریچارد هاکمن^[۱۸] (۱۹۷۷) در یک جمع بندی کلی در مورد حوزه های تغییر اظهار می دارد که دو مکتب فکری برای تغییر در نهادهای اجتماعی وجود دارد: یک مکتب بر تغییر افراد از طریق آموزش تاکید دارد و مکتب دیگر بیشتر بر تغییر ساختارهای سازمان و ساختار های کلان جامعه تاکید دارد تا تغییر دانش و نگرش افراد. این مکتب فکری بر این باور است که تغییر در افراد به صورت غیر مستقیم امکان پذیر است به عبارتی تغییر در ساختار های اجتماعی موجب تغییر در رفتار می شود. بنابراین تغییرات ساختاری، سیستم پاداش و جبران خدمت، تکنولوژی، کنترل، و ساختار شغل در سازمان موجب تغییر رفتار افراد سازمانی می شود و در سطح اجتماعی نیز تغییر در خطی مشی گذاری در ارتباط با تکنولوژی، تولید و استراتژی توسعه موجب تغییر رفتار جامعه می شود. هاکمن نیز به ارتباط متقابل دو حوزه فوق در زمینه تغییر باور دارد. به عبارتی وی معتقد است افرادی که دانش و نگرش آنها از طریق برنامه های آموزشی تغییر کرده اما ساختار آن سازمان یا جامعه تغییر نکرده باشد، اغلب چنین افرادی در زمینه حفظ آن تغییر در مقابل محدودیت های سازمانی ناتوانند. تغییر در ساختارهای اجتماعی و سازمانی اغلب، افراد را از انجماد در می آورد اما در مورد چگونگی تغییر نگرش رفتار آنها کافی نیست.
بنابراین در مجموع، موضوع یا محتوای تغییر از دیدگاه نویسندگان صاحب نظر در زمینه تغییر، وجوه اشتراک و افتراق زیر را نشان می دهد: